Joop Houtman
Zaterdag 13 december 2025 speelden we tegen het andere vriendenteam in 2A, namelijk SOPSWEPS 29. 29 verwijst naar de schrikkeldag in het oprichtingsjaar 1992. Spassky’s is 6 jaar ouder, want opgericht in 1986. In de huidige wedstrijd speelde mede-oprichter van het eerste uur Rolf Yska, na anderhalf jaar afwezigheid, weer mee!
Zoals altijd, hebben we de week voorafgaand aan de KNSB-wedstrijd een gezellige avond met drie schaaksets op tafel en een schaakdatabase op de achtergrond, enthousiast gemodereerd door Michael Riemens. Soms bespreken we een middenspel- of eindspelthema, maar vaak worden ook wat openingen van de verwachte tegenstanders bekeken. Die tegenstanders blijken in 99 van de 100 gevallen dan toch op een ander bord te zitten.
Op de speeldag zelf moest er even gepuzzeld worden om het team rond te krijgen maar uiteindelijk werd dit soepel opgelost en konden we om 13 uur aan de wedstrijd beginnen. In dit verslag wordt er af en toe gerefereerd aan Mies Bouwman die speciaal voor de Spassky’s elke schaakronde een Senioren Bingo organiseert. De vorige keer was Txf7 het thema en streek Michael Riemens met de eer. Deze keer is het veld e4 het thema, wat prozaïsch, omdat bijna iedereen in de twee vriendenteams met 1.e4 opent. We gaan direct over naar Mies Bouman die Rolf Yska bij haar microfoon heeft.
We onderbreken dit verslag even, voor de uitslag van de tweede Spassky’s Senioren
Bingo, met deze keer het Bonusveldje e4 in de schijnwerpers. De jury, (ChatGPT is
uit en vervangen door de schattige Alpha van DeepMind: de ontwikkelingen gaan
snel in AI-land), was duidelijk in haar oordeel over deze stelling:
“Hier kan ik dus heel erg blij van worden, je voelt gewoon de emotie diep van binnen
bij jezelf. Het hoeft niet altijd spectaculair, al dat stoere macho-gedoe met zetten als
Txf7 en zo. Je voelt gewoon wat de zwartspeler hier met zijn dxe4 wil zeggen: even
tot hier, en niet verder. Ik heb zelf ook plannen met het tweede Spassky’s Senioren
Bingo Bonus veldje e4, en als die witte e-pion mij in de weg gaat lopen, dan grijp ik
stevig en kordaat in.”
Daar kunnen wij het natuurlijk alleen maar van harte mee eens zijn. We schakelen nu
over naar de studio, waar Mies op dit moment live de winnaar van de tweede
Spassky’s Senioren Bingo interviewt.
“Lieve Rolf (red: daarmee bedoelt ze gewoon de man mee, die wij allemaal kennen
als Rolf Yska), hoe oud ben jij?”
“Wat aardig dat je dat vraagt, Mies, ik ben deze week net 68 jaar geworden, maar ik
voel me nog steeds 18.”
“En hoe kwam het dat je vandaag opeens meespeelde?”
“Ja, dat is een lang verhaal. Kijk, ik ben al een paar jaar het geheime wapen van de
Spassky’s. Ze houden me heel goed uit de wind, zodat ik fris en fruitig in kan vallen
als de nood echt hoog is. Steeds meer Spassky’ s kunnen niet zo goed met de
wedstrijdspanning omgaan, nou, ik wel! Ook vorig seizoen wilden ze al een paar keer
dat ik mee zou spelen, maar dat leek me toen bepaald nog niet nodig, dus dat heb ik
handig weten te ontwijken. En kijk, ook zonder mij zijn ze vorig seizoen fluitend
kampioen geworden.”
“En vandaag was het anders? Hoe voelde je je vandaag?”
“Ja, vandaag was echt heel anders. Het was echt een pechdag voor de Spassky’s.
Janski meldde zich ’s ochtends vroeg ziek af, dat doet-ie anders nooit.
Putski stond als eerste op de lijst om in te vallen, maar zijn lieve dochter Mijke zou de
volgende dag 18 jaar worden, en hij wilde heel graag nog zo lang mogelijk van haar
kunnen genieten, voordat ze 18 zou worden. Dat snap ik wel, ik voel me zelf ook nog
steeds 18. Maar dat gevoel voordat je 18 wordt, dat komt nooit meer terug. Tweede
invaller was Dries, maar ook dat bleek al snel geen haalbare kaart, het gaat tijdelijk
even wat minder met zijn zwakke knieën. Gelukkig hebben we dan als derde invaller
Robert nog achter de hand, onze feut, die we op zo’n moment natuurlijk graag aan
het werk zetten. Maar hij had een sollicitatiegesprek, op zaterdagmiddag!, op
sommige dagen zit ook echt alles tegen.
Ja, en toen belden ze mij, en het was me al snel duidelijk, dit wordt mijn dag. Hier
heb ik op gewacht, mijn Spassky’s vrienden hebben me nu echt nodig; dus hier ben
ik, kom maar op. Bovendien, het schaken is voor ons Spassky’s met jouw Spassky’s
Senioren Bingo veldje echt zoveel leuker geworden, lieve Mies, dankjewel! En e4.. ,
ja, dat veldje ken ik heel goed, dat voelt eigenlijk toch wel een beetje als mijn veldje.”
“En, lieve Rolf, mijn laatste vraag aan je, wat ging er door je heen, toen je dxe4
speelde?”
“Hele goede vraag, Mies, en wat fijn dat je me die vraag stelt. Op dat moment kwam
alles samen. Ik had natuurlijk al eerder gezien dat ik die witte pion op e4 zou kunnen
slaan, maar toen durfde ik dat nog niet zo goed. Nu wel, ik sloeg die pion, en keek
mijn tegenstander met een koele en berekenende blik aan: “Nobody fucks with Rolf
Yska!”. Snel daarna vluchtte hij in remise en dat vond ik prima.
Maar nu moet ik echt gaan, anders ben ik niet langer het geheime wapen van de
Spassky’s!”
Met zijn kordate dxe4 won Rolf zeer terecht de Tweede Spassky’s Senioren Bingo
Bonus, hij hoefde na afloop in de pizzeria natuurlijk niet te betalen.
En zo stond het al na 45 minuten ½ – ½. Later meer over Mies Bouman die 43 jaar geleden zelf de Senioren-bingo had moeten krijgen.
Als tweede resultaat werd de remise bij Webbink-Riemens bijgeschreven. Michael bood op zet 17 remise aan. Dat werd afgeslagen maar zo’n aanbod blijft in je hoofd nazingen want 8 zetten later bood Dinand remise aan, wat werd aangenomen: 1-1.
Michael hierover: “Een gezellige dag gisteren. Leuk om de jongens van SOPSWEPS weer eens te zien, velen ken ik al meer dan veertig jaar. In de jaren 1980 heb ik een aantal keren tegen Dinand Webbink gespeeld, maar dat liep vaak niet goed af. Afgelopen donderdag hebben we bij de training nog gekeken naar de gambietvariant die ik had willen spelen. Dinand koos echter voor een andere variant. Voor mijn gevoel stond ik de hele partij wat minder, maar alles binnen de marge. Maar natuurlijk veel minder leuk dan de scherpe varianten waarin wit lang rocheert! Na mijn remiseaanbod op zet 17 te hebben afgewezen, bood Dinand na zijn 25e zet remise aan omdat hij …Df2 had overzien. Na dameruil staat zwart iets beter, wat ik al dacht en de computer zojuist bevestigt. Na de situatie op de overige borden te hebben bekeken schatte ik de uitslag op 4-4 met misschien een kleine kans op 4,5-3,5 voor de Onzen en nam het remisebod aan. Wat volgde was een leuke analyse en een goed gesprek over schaken in Groningen in de jaren 1980, literatuur, geschiedenis, onderzoek, Van Kleffens en de Oranjes.” (hier en daar is de tekst aangepast, vooral bij het noemen van concrete openingsvarianten – JH)
Jan Postma is onze meest gewaardeerde zwartspeler. Hij speelt namelijk altijd met zwart en vaak met succes. Hij kreeg een Siciliaans gambiet om de oren en kwam de problemen niet meer te boven. Zoals we Jan kennen is de notatie verloren gegaan en was hij anders onleesbaar geweest. Roelof gaf het commentaar: “Er ging iets fout in de opening en helaas kreeg je geen tweede kans ondanks je vechtlust. Soms gebeurt dat en de tegenstander speelde het ook geweldig uit. Niks van aantrekken.” 1-2
Erik Hoeksema trok de stand weer gelijk. Met wit speelde hij actief op de vijandelijke koning van Tom Bottema en hij wist hem in 27 zetten te verslaan.
Stand na 21.Dc2.
Erik zegt: “In plaats van 21…Dg8? had hij beslist 21…gxh3 moeten doen met gevaarlijk tegenspel. In de post mortem werd ik een paar keer op gruwelijke wijze mat gezet maar eenmaal thuis liet Stockfish zien dat het zo’n vaart niet hoeft te lopen. Wit heeft dan nog steeds duidelijk voordeel. Maar of ik dat allemaal gevonden zou hebben?! Na 22.h4! is ieder zwart tegenspel verdwenen en kan wit op zijn gemak er doorheen breken. De slotcombinatie beginnend met 24.Pxc5 is elegant, maar niet echt moeilijk.”
22…Ld8 23.Dc4 Ta7 24.Pxc5+ bxc5 25.Dxc5 Tb7 26.Dc6+ Kc8 27.Pd6+ 1-0
Hiermee stond het 2-2.
Menno van’t Veld speelde een goede partij tegen Jan Roebers. Hoewel zwart initiatief had, bleef het allemaal binnen de remisemarge. Menno zegt zelf: “Ik was niet helemaal tevreden over het verloop van de partij. 14. c4 is een soort noodgreep om in ieder geval zwarts …c4 te voorkomen. Maar vanaf dat moment sta ik onder lichte druk. Gelukkig was mijn tegenstander op zet 35 tevreden met remise.”
2½ – 2½
Maurits Logtmeijer speelde een goede partij tegen Michiel Geelen. Door zijn openingskeuze haalt hij de tegenstander uit de verwachte patronen. Beide spelers hadden een aantal keren a3 kunnen spelen met voordeel. Toen Maurits 13.a3 speelde stond hij gewonnen en maakte hij het in aanvalsstijl uit!
Stand na 13.a3!
13…Lxc3 14.Dxc3 Pf6 15.e5 Pd7 16.Ld1 Dc7 17.f4 c5 18.Dh3 Tfc8 19.f5 cxd4 20.f6 Peg6 21.fxg7 Pd7 22.Lf4 Pc5 23.Lxg6 fxg6 25.Lh6 Pe4 26.Thf1 Dxc2+ 27.Ka1 Pd2?? 28.Lxd2 1-0
3½ – 2½
Roelof Kroon speelde tegen Jeroen van den Berg een originele opening, waar ik na afloop van zei ”Roelof, je leert de pupillen op de schaakclub om in de opening niet twee keer met hetzelfde stuk te spelen en zelf speel je in de eerste 7 zetten 4 keer met hetzelfde paard.” Maar zoals met de meeste regels, wordt ook deze bevestigd door de uitzondering. Of, zoals Roelof zegt, “Toch klopt het en vond ik het in een theorieboekje terug: 6.Pf5 en 7.Pe3. Daarna sta ik in hogere zin gewonnen, zoals ik al inschatte.” Maar ook de hogere zin moet in de praktijk van de 2e klasse KNSB nog wel bewezen worden. Na een mooi gevecht eindigde de partij in remise.
4-3
Het was lang geleden dat ik als laatste van het team nog zat te zwoegen. Toevallig hadden we mijn opening bij de samenkomst bij Michael op donderdag nog op het bord gehad. In de grootmeesterpraktijk zie je Lf4 en De2 op de 10e zet. Lg5 wordt door de wereldtop nauwelijks gespeeld maar de goede opstelling voor zwart lijkt te zijn d6, Pe5 en Ld7. In plaats daarvan koos ik ervoor om mijn paard van f6 naar d7 over te brengen. In het middenspel ging het fout. 18…Pd4 was niet goed en zeker 19…Lc6 niet. Maar ik was niet in staat terug te komen op de gemaakte fout en 19…Pc6 te spelen met nog steeds ongeveer gelijk spel. Wat volgde was een middenspel waar ik steeds met de rug tegen de muur stond. Machiel de Heer wist het voordeel niet optimaal te benutten, zodat ik niet een stuk verloor maar we in de volgende overgang van middenspel naar eindspel belandden.
Stockfish vindt deze stelling volkomen gelijk maar ik voel dat ik het zwaar krijg.
31…Tf7 32. Pc7 Df8 33.De6 Kh8 34.Db3 De7??
En ineens staat het +16. De juiste zet was 34…Dg8!
35.Kg2 Lc5 36.Tb8+ Tf8 37.Pe6 Te8 38.Db5?
Na 35.Tb7!! verlies ik de dame.
38…Tg8 39.f5 h5 40.Tb7 De8
Zoals zo vaak rond de tijdcontrole maakt een van de spelers een fout. Nu Machiel er zojuist een half uur bijgekregen heeft neemt hij niet de tijd om het winnende 41.De2! te vinden.
41.Dxe8? Txe8 42.Kh3?
Nu was 43.Tf7! beter om g6 onaantrekkelijk te maken. Vanaf de tekstzet is het in hogere zin gelijk spel.
42…g6 43.Tf7 gxf5 44.exf5 e4!
Hier gingen allerlei dingen door mijn hoofd. Onder andere dacht ik aan Jannes van der Wal, die in 1996 – drie dagen voor zijn overlijden- bij de wedstrijd ESGOO-Schaakclub Groningen aanwezig was en elke partij uitvoerig becommentarieerde. Bij mijn partij tegen Bernd Kohlweyer, die ik met zwart remise hield, zei hij: “Wat kan die Joop toch verdedigen”. Ik vond dat een grote eer. En het motiveerde mij nu om het beslissende halfje binnen te slepen.
Verder dacht ik aan de Spassky’s Senioren Bingo, waarin e4 deze keer centraal staat. Al associërend kwam ik bij het beroemde interview van Mies Bouwman met Jannes van der Wal in 1982, toen hij net wereldkampioen dammen was geworden (https://www.youtube.com/watch?v=-yMMPYV4Xkc&t=15s, beginnend bij 4:17), waarin ze zoals we nu weten haar standaardvraag stelt: “Hoe oud ben je?” (5:22), waarna het interview stilvalt. Ik vroeg jaren later aan Jannes waarom hij geen antwoord gaf op die vraag, waarop hij zei dat je die dingen ook kunt opzoeken, voorafgaand aan een interview. Stomme vraag en een welverdiende Senioren Bingo voor Mies.
45.Pf4 Le3 46.Pxh5 Lg5 47.Pg3 e3 48.Pe2 Ta8 49.Kg3 Ta2 50.Kf3 Td2 51.Ta7 Kg8 52.Ta4 Td5 53.Kg4 Td2 54.Kf3 Td5 55.Pd4 Te5 56.Ke2 Te4 57.Ta8+ Kf7 58.Ta7+ Ke8 59.Th7 Tf4 60.Pf3 Txf5 61.Pxg5 fxg5 62.Kxe3 Tf4 63.Tg7 Tg4 64.h3 Tg3+ 65.Kd4 Txh3 66.Txg5 Kd7 67.c4 ½-½
4½ – 3½.
Nu zijn we als Spassky’s een stap dichter bij lijfsbehoud in de tweede klasse! En SOPSWEPS is geen kampioenskandidaat meer. Verrassend genoeg vond Jeroen van den Berg dat niet erg, want in de eerste klasse is het volgens hem niet meer leuk. We deden hem de suggestie aan de hand om te pendelen tussen de tweede en de derde klasse. Bij promotie verdien je telkens een schaakklok.
